آیت الله صدر: گمان نکنم برای فتوحات مکیه دومی بیاید.
آیت الله مرحوم سید صدر الدین صدر در خاتمه کتاب المهدی که تالیف خود آن جناب است می فرمایند: «. . . الفتوحات المکیه للعالم العارف المحقق الشیخ ابی عبدالله محیی الدین محمد بن علی المعروف بابن عربی الحاتمی الطایی و الحق انه کتاب مفید فی بابه لا اظن ان یصدر له ثان فی عالم المولفات.»
به حق که این کتاب در موضوع خود بسیار مفید است و گمان نمی کنم که برای این کتاب نظیر و دومی در عالم مولفات و کتاب ها صادر بشود و ظهور نماید .
۲۶
مهر
همه با عارف بزرگ جناب مولوی و علو مقام معنوی و عرفانی ایشان آشنا هستیم بلکه جهان آشنای این عارف بزرگوار است و شخصیت ایشان علی رغم تمام دشمنی های برخی چه در زمان حضرتش و چه در این زمان، شخصیت جهانی است و یونسکو سال 2007 میلادی را سال جهانی مولوی نامیده است .
آمار خیره کننده ی انتشار مثنوی معنوی در کشورهای غربی بیانگر همه ی مطلب می باشد و جوابی است برای معترضینی که حتی یک خط مطلب قابل عرضه به جهان که هیچ بلکه به کشور هم ندارند .
شیفتگی این عارف بزرگ نسبت به جناب حضرت شیخ اکبر از شعر زیر که مولوی درباره ی شیخ اکبر بن عربی سروده است مشخص می شود:
ما عاشق و سرگشته ی سودای دمشقیم جان خسته و دلبسته ی سودای دمشقیم
اندر جبل صــــالحه کانی است ز گوهر کاندر طلبش غرقه ی دریای دمشــقیمو در بعضی از نسخ به جای مصرع آخر دارد : زان است که ما غرقه ی دریای دمشقیم
مقصود محله ی صالحیه دمشق است که حرم مطهر حضرت شیخ در آنجاست . به بخش تصاویر مرقد حضرت شیخ در همین سایت مراجعه شود .
هنگامی که عارف بزرگی چون مولوی و همچنین استاد ایشان یعنی جناب شمس تبریزی اینگونه نسبت به ساحت حضرت شیخ عرض ارادت دارند علو مقام جناب ایشان واضح می گردد .
۲۶
مهر
شیخ شهاب الدین سهروردی در دیداری به حضور باهر النور قطب الموحدین محیی الدین بن عربی مشرف گردیده که ظاهرا در آخرین سفر حج خویش به سال 628 هجری قمری بوده است که ملاقاتی نیز با جناب ابن فارض شاگرد حضرت شیخ اکبر داشته است .
گویند در تشرف جناب سهروردی به محضر عرشی شیخ اکبر هر دو بزرگوار ساعتی به حالت سکوت نشسته اند و سپس از یکدیگر جدا گردیده اند. سپس هنگامی که از جناب حضرت شیخ اکبر سوال شد که شیخ شهاب الدین را چگونه یافتی فرمود : سر تا پا غرق در سنت است و هنگامی که از جناب سهروردی همین سوال پرسیده شد فرمود : ایشان دریایی است از حقایق.
۲۶
مهر
جناب ملا صالح موسوی خلخالی مقدمه شرح کتاب مناقب جناب شیخ اکبر را به اثبات تشیع حضرت شیخ اختصاص داده است و می گوید : « محیی الدین فتوحات را در مکه نوشت و سپس به دمشق آمد و جمعی از روسای مشایخ طریقت نیز مانند شیخ سعد الدین حموی و شیخ عثمان رومی و اوحد الدین کرمانی و جلال الدین محمد رومی صاحب مثنوی در آن اوقات شهر دمشق را مقر اقامت نموده با شیخ کامل جلیس خلوت و انیس وحدت بودند .
کتاب فصوص را که از کتب نفیسه ی اوست در روزگار اقامت در دمشق حسب الأمر حضرت ختمی مرتبت به نظم تالیف در آوردند » .
منبع: شرح مناقب محیی الدین ص 16 تا 18
اشخاصی مانند ابن فهد حلّی و شیخ بهایی و محقق فیض کاشانی و مرحوم مجلسی اول و قاضی نورالله تستری و محدث نیشابوری و غیر از اینها پای مردی در اثبات تشیع وی فشارند .
منبع: همان ص 24
۲۶
مهر
جناب ملا سید صالح موسوی خلخالی از استادش مرحوم حکیم جلوه حکایت می کند که او گفته در زمانی که ملای رومی صاحب مثنوی در سر تربت شیخ مشغول ریاضت و استفاضات روحانیه بوده است این شعر را گفته :
اندر جبل صالحه کانی است ز گوهر زان است که ما غرقه ی دریای دمشقیم
مضجع شریف و نورانی حضرت شیخ اکبر در دامنه ی جبل قاسیون در محله ی صالحیه دمشق قرار دارد . به مطلب تصاویر مرقد شیخ در همین سایت مراجعه شود.
منبع: شرح مناقب ص61
۲۶
مهر
شخصیت عظیم و معارف ناب حضرت شیخ بزرگوار ما جناب محیی الدین ابن عربی آنقدر در اوج قرار دارد که بزرگانی که خود قطبی در راه معرفت پروردگار هستند به شدت در محضر حضرت شیخ تواضع نموده که این خود حاکی از عظمت جناب شیخ دارد .
حضرت شاه نعمت الله ولی که الحق یکی از ستارگان فروزان طریق توحید هستند درباره ی کتاب شریف فصوص الحکم شیخ اکبر می فرماید : کلمات فصوص در دل ما چون نگین در مقام خود بنشست
از رسول خدا رسید به او باز از روح او به ما پیوست
جناب شاه نعمت الله ولی در واقع ایشان را معلم خویش می داند که دارای آن قدرت روحی است که از مقام ختمی مرتبت معارف را تلقی نماید که از عهده ی دیگران خارج است و بعد به دیگران برساند .
۲۶
مهر
شخصیت جناب حضرت شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی روحی و ارواح محبیه فداه به قدری عظیم و بزرگ است که افرادی که خود از استوانه های وادی معرفت و بزرگان طریقت بوده اند بسیار از ملاقات حضرتش متاثر شده و استفاده های عظیمی می برده اند .
جناب سعد الدین حمویه عارف بزرگ قرن هفتم هجری از آن دسته از افراد است. نجیب مایل هروی در مقدمه ی رساله ای از سعد الدین به نام « المصباح فی التصوف » ماجرای زیر را نقل می نماید :
« سعد الدین مدتی در دمشق در دامنه ی کوه قاسیون رحل اقامت افکنده بود .و در آنجا بود که شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی را ملاقات کرد. ملاقات با محیی الدبن بن عربی بر وی اثری شگرف بر جای گذارده بود بطوری که چون حمویه به خراسان بازگشت پیروانش از وی پرسیدند که چه کسی را در شام ترک گفتی ؟
سعدالدین گفت :آنجا دریایی بود بی کرانه را ترک گفته ام .
هم روایت شده است که سعد الدین را پرسیدند که محیی الدین را چون یافتی و چگونه دیدی ؟
وی جواب گفته است که: او دریایی است مواج و بی نهایت و این بیت را در پی آن جواب انشاد کرده است ( خوانده است ):
ترکنا بحار الزاخرات وراثنا فمن این یدری الناس این توجههنا
حضرت شیخ محیی الدین نیز به سعد الدین توجه فراوان داشته او را حرمت می گذاشته و در حق وی می گفته است : کنز لا ینفد »
۲۶
مهر
مرحوم آقای سید محمد حسین حسینی طهرانی در کتاب روح مجرد از مرحوم آقای سید هاشم حداد نقل کرده است که ایشان گفته:
« مرحوم آقا ( آقای قاضی ) به محیی الدین بن عربی و کتاب فتوحات ایشان بسیار توجه داشتند و می فرمودند : محیی الدین از کاملین است و در کتاب فتوحات ایشان شواهد و ادله فراوان است که او شیعه بوده است و مطالبی که مناقض با اصول مسلمه ی اهل سنت است بسیار است .
محیی الدین کتاب فتوحات را در مکه نوشته اند و سپس تمام اوراق آن را بر روی سقف کعبه پهن کرد و گذاشت یک سال بماند تا بواسطه ی باریدن باران مطالب باطله ای اگر در آن است شسته شود و محو گردد و حق از باطل مشخص شود . پس از یک سال باریدن باران های پیاپی و متناوب وقتی را که اوراق گسترده را جمع نمود مشاهده کرد که حتی یک کلمه هم از آن شسته نشده و محو نگردیده است.
ملای رومی ( مولوی ) را هم عارفی رفیع مرتبه می دانستند و به اشعار وی استشهاد می نمودند و او را از شیعیان خالص امیرالمومنین می شمردند.
مرحوم قاضی یک دوره از فتوحات مکیه را به زبان ترکی داشتند که بعضا آن را هم مطالعه و ملاحظه می نمودند » .
« مرحوم آقا ( آقای قاضی ) به محیی الدین بن عربی و کتاب فتوحات ایشان بسیار توجه داشتند و می فرمودند : محیی الدین از کاملین است و در کتاب فتوحات ایشان شواهد و ادله فراوان است که او شیعه بوده است و مطالبی که مناقض با اصول مسلمه ی اهل سنت است بسیار است .
محیی الدین کتاب فتوحات را در مکه نوشته اند و سپس تمام اوراق آن را بر روی سقف کعبه پهن کرد و گذاشت یک سال بماند تا بواسطه ی باریدن باران مطالب باطله ای اگر در آن است شسته شود و محو گردد و حق از باطل مشخص شود . پس از یک سال باریدن باران های پیاپی و متناوب وقتی را که اوراق گسترده را جمع نمود مشاهده کرد که حتی یک کلمه هم از آن شسته نشده و محو نگردیده است.
ملای رومی ( مولوی ) را هم عارفی رفیع مرتبه می دانستند و به اشعار وی استشهاد می نمودند و او را از شیعیان خالص امیرالمومنین می شمردند.
مرحوم قاضی یک دوره از فتوحات مکیه را به زبان ترکی داشتند که بعضا آن را هم مطالعه و ملاحظه می نمودند » .
۲۶
مهر
جناب آیت الله حاج شیخ عباس قوچانی وصی مرحوم قاضی فرموده اند :
من هر روز قبل از ظهرها به مدت دو ساعت به محضر مرحوم قاضی می رفتم و این ساعتی بود که جمیع شیفتگان و شاگردان ایشان به حضورشان شرف یاب می شدند و در این سنوات اخیره من برای ایشان کتاب فتوحات را می خواندم و ایشان استماع می نمودند و. اگر احیانا مردی غریب وارد می شد من از ادامه ی قرائت آن خودداری می کردم و مرحوم قاضی از مطالب دیگری سخن به میان می آوردند .
۲۵
مهر