عارف عظیم الشأن شیخ أکبر محیی الدین بن عربی در باب 366 کتاب مستطاب «فتوحات مکیه» در مقام معرفی امام زمان می فرمایند: « أنّ لله خلیفه یخرج من عتره رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم من ولد فاطمه یواطی اسمه اسم رسول الله جدّه الحسین بن علی بن أبی طالب یبایع بین الرکن و المقام یشبه رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم فی الخلق بفتح الخاء و ینزل عنه فی الخلق بضم» در ادامه می فرماید: «أسعد الناس به أهل الکوفه».
ترجمه:
«همانا برای خداوند خلیفه و جانشینی است که خروج می کند. او از عترت رسول الله و از پسران فاطمه می باشد که نامش با نام رسول الله مطابقت دارد جدّ او حسین بن علی بن أبی طالب است. مردم با او در بین رکن و مقام بیعت می کنند در خلقت و خلق ظاهر با رسول الله شباهت دارد و در خُلقش از او پایین تر است».
تذکر:
این عبارات در همه ی نسخه های کتاب فتوحات مکیه حتی چاپ های کنونی وجود دارد.
ذکر چند نکته:
فرمایشات حضرت شیخ در اینجا از جهات مختلفی با عقیده ی اهل سنّت در مورد قائم تفاوت دارد و مطابق با نظر شیعه می باشد:
1ـ فقط شیعیان هستند که امام زمان را الآن زنده و حاضر می دانند ولی اهل سنت می گویند نزدیک ظهور به دنیا می آید. جناب شیخ در اینجا می فرمایند برای خدا خلیفه ای است که بعدا خروج می نماید . واضح است که این عبارت ظهور در موجود بودن حضرت دارد .
2ـ فقط شیعیان هستند که حضرت را از فرزندان حضرت صدیقه از نسل امام حسین علیه السلام می دانند . که شیخ نیز همین فرمایش را دارند .
3ـ فرمود سعادت مند ترین مردم در زمان ظهور حضرت اهل کوفه هستند. شیخ بهایی در کتاب اربعین خود این عبارت را از شیخ اکبر نقل می کند و به فقراتی از آن در مورد شیعه بودن حضرت شیخ استدلال می کند من جمله به این قسمت که شیخ فرموده سعادت مند ترین مردم در زمان ظهور او مردم اهل کوفه هستند.
چرا که این اعتقاد از مختصات شیعیان است که می گویند : آفتاب امامت آن حضرت از مکه طلوع و از آنجا به کوفه رفته و کوفه را مقر حکومت خود قرار می دهند.
۲۹
مهر
شیخ اکبر محیی الدین بن عربی در کتاب شریف فتوحات مکیه می فرمایند :« فإنه صلّی الله علیه و آله و سلم و أهل بیته علی السواء فی مودتنا فیهم فمن کره اهل بیته کرهه لأنه واحد من اهل البیت و لا یتبعض حب اهل البیت » . [ رسول اکرم و اهل بیت ایشان در واجب بودن مودت و دوستی ما یکسان می باشند پس بنابراین هر کس دشمن یکی از اهل بیت باشد دشمن پیامبر است چرا که پیامبر یکی از اهل بیت است و دوستی اهل بیت قابل تفکیک و تبعیض و تقسیم نیست ( یعنی اگر یکی از آنها را دوست نداشته باشی پس نمی شود گفت اهل بیت را دوست داری چرا که اهل بیت مجموع آن بزرگواران می باشد ). ]
منظور ایشان از اهل بیت فرزندان حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می باشد که دقیقا قبل از این جملات به آن در ضمن داستانی کسی که به فرزندان حضرت فاطمه از سادات بدگویی می نموده به آن تصریح دارد که در پست های بعدی به آن داستان به توفیق الهی اشاره می نماییم .
قبل از این جمله و بعد از بیان داستان شعری را در شأن اهل بیت فرموده است:
فلا تعدل بأهل البیت خلقا فاهل البیت هم اهل السیاده
فبغضهم من الانسان خسر حقیقی و حبهم عباده
هیچ خلقی با اهل بیت برابری نمی کند و فقط اهل بیت شایسته سیادت و بزرگی می باشند .
بغض اهل بیت خسران و ضرر حقیقی و دوستی آن ها عبادت است .
ذکر چند نکته ی مهم:
1 ـ با توجه به داستان قبل از این ابیات واضح است که مراد از اهل بیت فرزندان حضرت زهرا می باشند چرا که در آن داستان تصریح دارد به این مطلب . و بالاتر که اهل بیت را به سادات هم سرایت می دهند . پس جای هیچ تردیدی نیست که مقصود حضرت شیخ روحی فداه از اهل بیت فرزندان فاطمه زهرا سلام الله علیها که در رأس آنها حضرات معصومین اند می باشد مگر کسی از سر عناد نخواهد این مطلب را قبول نماید .
2 ـ ایشان تصریح فرموده اند که دشمن اهل بیت دشمن رسول خداست و این بسیار صریح دلالت بر عقیده ی حضرتش دارد .
3 ـ اهل بیت را در وجوب دوستی هم رتبه ی رسول خدا می دانند .
4 ـ در مصرع اول شعر فرمودن که هیچ کس با اهل بیت برابری نمی نماید و واضح است که اهل سنت اولی و دومی را بالاتر از امیرالمومنین می دانند حداقل در دوستی.
5 ـ در مصرع دوم با توجه به این قاعده ی دستور زبان عربی که یکی از فواید ضمیر فصل افاده ی حصر و قصر است می فرماید اهل سیادت و بزرگی فقط و فقط اهل بیت و فرزندان حضرت صدیقه می باشند .
حقیر خواننده ی این سطور را به حضرت صدیقه قسم می دهم که بدون هیچ تعصبی روی این مطالب دقت کند و بعد بگوید آیا می شود چنین شخصی را سنی مذهب و یا دشمن اهل بیت دانست که برخی ادعا نموده اند ؟؟
آیا با توجه به این فرمایشات واضح و صریح نباید اگر جایی سخنی دو پهلو وجود دارد را حمل بر تقیه نمود؟
آدرس مطالب : 1. کتاب مستطاب « فتوحات مکیه » ج 4 از چاپ های چهار جلدی ص 139 و ج 7 از چاپ های 8 جلدی ص 205
۲۶
مهر
حضرت علامه حسن زاده آملی درباره عظمت مقام شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی از آیت حق حضرت آیت الله قاضی نقل میکنند:
- "و کان السید الاجلّ آیه الحقّ نادره الدهر العالم العابد الفقیه المحدّث الشاعر المُلفق العارف المکاشف سیّد العلماء الربّانیّین الحاجّ میرزا علی آقا القاضی التبریزی المتوفی 1366 ه.ق معتقدا فی حقّ الشیخ الاکبر بانّه لیس له عدیل فی آحاد الرعیّه، یعنی لا تجد بعد المعصوم له عدیلا، کما لا یکون بعد الکتاب و السنّه کتاب عدلا لفتوحاته و فصوصه فی بابه."
ترجمه:
سید اجلّ، نادره ی روزگار، عالم عابد، فقیه محدث، شاعر حاذق، عارف مکاشف، سید علمای ربانی، حاج میرزا علی آقا قاضی تبریزی (متوفی 1366 هجری قمری) در حق شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی معتقد بود که در بین آحاد رعیت برای او عدیل و جایگزینی نیست، یعنی بعد از معصوم، برای او عدیلی یافت نمی شود، همانطور که بعد از قرآن و سنّت، کتابی عدیل و هم رتبه ی کتاب فتوحات مکیه و فصوص الحکم او وجود ندارد.
قاضی نور الله شوشتری نوشته است:
چون در شام تقیه شدید بود و کسی جرات دم زدن از تشیع را نداشت ، لهذا شیخ اکبر مجبور بوده است که ولای خود را کتمان نماید و در کتب خود بر طریق عامه سیر کند .
۲۲
مهر
مجلسی اول پدر علامه مجلسی در یک مناظره در پاسخ به انتقاد ملامحمد طاهر قمی می نویسد :
در زمان محیی الدین در مصر تقیه شدیدی بود ، چون زمانی بود که خلفای بنی عباس بر اسماعیلیه غلبه نمودند و زیاده از صد هزار شیعه را به قتل رسانیدند . در چنین زمانی اگر شما و ما بودیم زیاده از این تقیه می کردیم .
آدرس مطلب : کتاب اصول فصوص التوضیح
۲۱
مهر