دعاء در حال سجده

حضرت شیخ اکبر محیی الدین بن عربی می‌فرمایند:

علیک بکثرة الدعاء فی حال السجود فإنک فی أقرب قربة إلی الله لما ثبت من قوله : «أقرب ما یکون العبد من ربه و هو ساجد». فأکثروا الدعاء و لا قرب أقرب من قرب السجود و لا دعاء إلا فی قرب من الله. فإذا دعوت فی السجود فادع فی دوام الحال الذی أوجب لک القرب المطلوب من الله. فإنک تعلم أنه قریب من خلقه و هو معهم أینما کانوا و المطلوب أن یکون العبد قریبا من الله.

بر تو باد که زیاد در حالت سجده دعا کنی. به درستی که تو در حالت سجده در  نزدیکترین حالات به خداوند می‌باشی چرا که رسول خدا فرمود: «نزدیکترین حالات بنده به خدای، حالت سجده می باشد».

پس زیاد دعا نمایید و هیچ نزدیکی از نزدیکی سجده نیست و هیچ دعایی مانند دعا کردن برای نزدیک‌تر شدن به خدا نیست.

زمانی که در حال سجده دعا می‌نمایی برای دوام حالی که برای تو قرب و نزدیکی مطلوب به خدا را می‌آورد دعا نما. همانا تو می‌دانی که خداوند به خلق خود نزدیک است و در هر جایی با آنهاست و مطلوب آن است که بنده نیز به خدا نزدیک باشد. (و همواره با او باشد).

شرایط استجابت دعا

جناب حضرت شیخ در کتاب شریف وصایا مطلبی مهم راجع به شرایط استجابت دعا می فرمایند:

علیک بمراعاه الأوقات فی الدعا مثل الدعا عند الأذان و عند الحرب و عند إفتتاح الصلاه. فإن المطلوب من الدعاء إنما هو الإجابه فیما وقع السوال فیه من الله . أسباب القبول کثیره و تنحصر فی الزمان و المکان و الحال و نفس الکلمه التی تذکر الله بها من الذکر حین تدعو فی مسأله فإنه إذا إقترن واحد من هذه الأربعه بالدعا أجیب الدعا و أقوی هذه الأربعه الإسم ثم الحال.

ترجمه:

بر تو باد به رعایت کردن اوقات دعا مثل هنگام اذان (اول وقت نماز) و هنگام جنگ و هنگامی که می خواهی نماز را شروع نمایی (حتی اگر در اول وقت نباشد).

مقصود از دعا به اجابت رسیدن آنچیزی است که در دعا از خداوند خواسته ایم . اسباب قبول دعا زیاد است که آنها منحصر در امور زیر می باشند :

1ـ زمان دعا کردن ( مثل زمان هایی که در بالا یاد شد )

2ـ مکانی که در آن دعا می شود . 

3ـ حال شخص در هنگام  دعا کردن .

4ـ کلماتی که با آنها خداوند را می خواند .

بدرستیکه زمانی که یکی از این امور چهارگانه همراه دعا باشد دعا مستجاب می گردد. مهم ترین این امور اسمی از اسماء خداوند است که در هنگام دعا با آن اسم خداوند را صدا می زنی ( مورد چهارم ) و بعد از آن حال شخص دعا کننده از اهمیت بیشتری برخوردار است .

توضیحی مهم از راقم:

حال شخص در هنگام دعا کردن دخلی عظیم در استجابت دعا دارد . مثلا هر چه با حضور قلب بیشتر و با دل شکستگی و خضوع و توجه بیشتر باشد به اجابت نزدیک تر است . یکی از بهترین حالات در هنگام دعا حال انقطاع الی الله است . یعنی شخص سایل از همه چیز و همه کس منقطع شده باشد و تنها دلش و امیدش به حق سبحانه و تعالی باشد و حقیقتا او را موثر حقیقی در نظام وجود ببیند .

مقصود از مطلب چهارم که حضرت شیخ بزرگوار ما آن را بعنوان  مهم ترین شرط در استجابت دعا ذکر فرموده اند همان کلمات و اذکار و اسمی است که با آنها به خداوند روی آورده و توسل می نماید.اسمی که با آن خداوند را می خوانیم دخلی عظیم در استجابت دعا دارد که از توضیح علمی آن در این مکان معذوریم.

باید اسمی از اسماء الله را که برای دعا و توسل به حقیقتش انتخاب می نماییم متناسب با خواسته ی ما باشد مثلا اگر خواسته ی ما بخشش و عفو گناهان  با  اسم متناسب با آن را که غفور و رحیم و عفو و . . . هست را باید انتخاب نماییم نه اسم منتقم و قهار را . باید بگوییم یا ارحم الراحمین نه یا اشد المعاقبین؛ چرا که خواندن هر اسمی در واقع ارتباط با حقیقت آن و اتصال وجودی با آن و کمک گرفتن و در خواست تاثیر از حقیقت آن است و هر اسمی بر اساس مقتضای وجودی خویش کار خاصی را انجام می دهد. در عرف هم همینگونه است وقتی خواسته ایی از کسی داریم الفاط متناسب را انتخاب کرده و با آنها روی به شخص می آوریم تا احساسات شخص تهییج شود و آماده ی برای اجابت خواسته مان گردد .

نکته مهم:

برای اینکه بدانیم برای چه خواسته ای چه اسمی را باید بخوانیم یکی از روش های آن بررسی آیاتی است که در آن ها انبیاء خواسته های خود را از خداوند خواسته اند . مثلا فرمود یا خیرالوارثین برا ی طلب فرزند . همچنین بررسی ادعیه وارده از حضرات معصومین سلام الله علیهم اجمعین.