شخصیت عظیم و معارف ناب حضرت شیخ بزرگوار ما جناب محیی الدین ابن عربی آنقدر در اوج قرار دارد که بزرگانی که خود قطبی در راه معرفت پروردگار هستند به شدت در محضر حضرت شیخ تواضع نموده که این خود حاکی از عظمت جناب شیخ دارد .
حضرت شاه نعمت الله ولی که الحق یکی از ستارگان فروزان طریق توحید هستند درباره ی کتاب شریف فصوص الحکم شیخ اکبر می فرماید : کلمات فصوص در دل ما چون نگین در مقام خود بنشست
از رسول خدا رسید به او باز از روح او به ما پیوست
جناب شاه نعمت الله ولی در واقع ایشان را معلم خویش می داند که دارای آن قدرت روحی است که از مقام ختمی مرتبت معارف را تلقی نماید که از عهده ی دیگران خارج است و بعد به دیگران برساند .
۲۶
مهر
اوحد الموحدین محیی المله و الدین جناب شیخ اکبر سلام الله علیه در فتوحات می فرمایند : هر نمازی که حضور قلب در آن نباشد چون مرده ای است که روح د رآن نیست . اگر نمازی روح نداشته باشد در روز قیامت نمی تواند دست صاحبش را بگیرد . نماز منافق ظاهر ساز دارای چنین وصفی است . در روز قیامت به او گفته می شود : آفریده ی خود را زنده کن و او قادر بر این کار نیست حق تعالی عبادات را صرفا برای اقامه ی صورت ظاهرشان تشریع نکرده بلکه آنها را بخاطر محتوا و مدلولشان قرار داده تا انسان ها به معرفت حق نایل آیند .
۲۶
مهر
ابیات زیر را که از جناب عارف قیومی مولوی است خطاب به حضرت شیخ عرضه می داریم :
ای بداده دیده های خلق را حیرانی یی
وی ز لشگر های عشقت هر طرف ویرانه یی
ای مبارک چاشتگاهی که آفتاب روی تو
عالم دل را کند اندر صفا نورانی یی
دم به دم خط می دهد جان ها که ما بنده ی توایم
ای سراسر بندگی عشق تو سلطانی یی
تا چه می بینند جان ها هر دمی در روی تو
وز چه باشد هر زمانیشان چنین رقصانی یی
از چه هر شب چاسبان بام عشق تو شوند
وز چه هر روزی بودشان بر درت دربانی یی
این چه جام است این که گردان کرده ای بر جان ها
آب حیوان است این یا آتشی روحانی یی
این چه سر گفتی تو با دل ها که خصم جان شدند
این چه دادی درد را تا می کند درمانی یی
روستایی را چه آموزید نور عشق تو
تا ز لوح غیب دادش هر دمی خط خوانی یی
۲۶
مهر
شخصیت جناب حضرت شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی روحی و ارواح محبیه فداه به قدری عظیم و بزرگ است که افرادی که خود از استوانه های وادی معرفت و بزرگان طریقت بوده اند بسیار از ملاقات حضرتش متاثر شده و استفاده های عظیمی می برده اند .
جناب سعد الدین حمویه عارف بزرگ قرن هفتم هجری از آن دسته از افراد است. نجیب مایل هروی در مقدمه ی رساله ای از سعد الدین به نام « المصباح فی التصوف » ماجرای زیر را نقل می نماید :
« سعد الدین مدتی در دمشق در دامنه ی کوه قاسیون رحل اقامت افکنده بود .و در آنجا بود که شیخ اکبر محیی الدین ابن عربی را ملاقات کرد. ملاقات با محیی الدبن بن عربی بر وی اثری شگرف بر جای گذارده بود بطوری که چون حمویه به خراسان بازگشت پیروانش از وی پرسیدند که چه کسی را در شام ترک گفتی ؟
سعدالدین گفت :آنجا دریایی بود بی کرانه را ترک گفته ام .
هم روایت شده است که سعد الدین را پرسیدند که محیی الدین را چون یافتی و چگونه دیدی ؟
وی جواب گفته است که: او دریایی است مواج و بی نهایت و این بیت را در پی آن جواب انشاد کرده است ( خوانده است ):
ترکنا بحار الزاخرات وراثنا فمن این یدری الناس این توجههنا
حضرت شیخ محیی الدین نیز به سعد الدین توجه فراوان داشته او را حرمت می گذاشته و در حق وی می گفته است : کنز لا ینفد »
۲۶
مهر
مرحوم آقای سید محمد حسین حسینی طهرانی در کتاب روح مجرد از مرحوم آقای سید هاشم حداد نقل کرده است که ایشان گفته:
« مرحوم آقا ( آقای قاضی ) به محیی الدین بن عربی و کتاب فتوحات ایشان بسیار توجه داشتند و می فرمودند : محیی الدین از کاملین است و در کتاب فتوحات ایشان شواهد و ادله فراوان است که او شیعه بوده است و مطالبی که مناقض با اصول مسلمه ی اهل سنت است بسیار است .
محیی الدین کتاب فتوحات را در مکه نوشته اند و سپس تمام اوراق آن را بر روی سقف کعبه پهن کرد و گذاشت یک سال بماند تا بواسطه ی باریدن باران مطالب باطله ای اگر در آن است شسته شود و محو گردد و حق از باطل مشخص شود . پس از یک سال باریدن باران های پیاپی و متناوب وقتی را که اوراق گسترده را جمع نمود مشاهده کرد که حتی یک کلمه هم از آن شسته نشده و محو نگردیده است.
ملای رومی ( مولوی ) را هم عارفی رفیع مرتبه می دانستند و به اشعار وی استشهاد می نمودند و او را از شیعیان خالص امیرالمومنین می شمردند.
مرحوم قاضی یک دوره از فتوحات مکیه را به زبان ترکی داشتند که بعضا آن را هم مطالعه و ملاحظه می نمودند » .
« مرحوم آقا ( آقای قاضی ) به محیی الدین بن عربی و کتاب فتوحات ایشان بسیار توجه داشتند و می فرمودند : محیی الدین از کاملین است و در کتاب فتوحات ایشان شواهد و ادله فراوان است که او شیعه بوده است و مطالبی که مناقض با اصول مسلمه ی اهل سنت است بسیار است .
محیی الدین کتاب فتوحات را در مکه نوشته اند و سپس تمام اوراق آن را بر روی سقف کعبه پهن کرد و گذاشت یک سال بماند تا بواسطه ی باریدن باران مطالب باطله ای اگر در آن است شسته شود و محو گردد و حق از باطل مشخص شود . پس از یک سال باریدن باران های پیاپی و متناوب وقتی را که اوراق گسترده را جمع نمود مشاهده کرد که حتی یک کلمه هم از آن شسته نشده و محو نگردیده است.
ملای رومی ( مولوی ) را هم عارفی رفیع مرتبه می دانستند و به اشعار وی استشهاد می نمودند و او را از شیعیان خالص امیرالمومنین می شمردند.
مرحوم قاضی یک دوره از فتوحات مکیه را به زبان ترکی داشتند که بعضا آن را هم مطالعه و ملاحظه می نمودند » .
۲۶
مهر
اشعار زیر را که از جناب مولوی است به محضر حضرت برزخ البرازخ شیخ اکبر سیدی محیی الدین بن عربی با توجه کامل تقدیم می داریم :
خوش خرامان می روی ای جان جان بی من مرو
ای حیات دوستان در بوستان بی من مرو
این جهان با تو خوش است و آن جهان با تو خوش است
این جهان بی من مباش و آن جهان بی من مرو
شب ز نور ماه روی خویش را بیند سپید
من شبم تو ماه من بر آسمان بی من مرو
خار ایمن گشت ز آتش در پناه لطف گل
تو گلی من خار تو در گلستان بی من مرو
در خم چوگانت می تازم چو چشمت با من است
همچنین در من نگر بی من مران بی من مرو
وای آن کس کو در این ره بی نشان تو رود
چو نشان من تویی ای بی نشان بی من مرو
وای آن کو اندر این ره می رود بی دانشی
دانش راهم تویی ای راه دان بی من مرو
دیگرانت عشق می خوانند و من سلطان عشق
ای تو بالاتر ز وهم این و آن بی من مرو
توجه : البته این اشعار را جناب مولوی برای محیی الدین نسروده بنده مطابق با حال خویش این اشعار را زبان حال خود خطاب به حضرتش قرار دادم.
۲۶
مهر
دعوت دوست
بشنو ای محبوب
که مقصود آفرینش تویی
نقطه مرکز و محیط کائنات تویی
آن مشیت و فرمان
که بین آسمان و زمین در حرکت است تویی
بسیط و مرکب تویی
من ادراک را در تو آفریدم
تا آیینه دیدارمن باشد
اگر مرا ادراک کنی خود را نیز در خواهی یافت
اما اگر در سودای خود باشی
طمع مدار که هرگز با ادراک نفس خود مرا ادراک کنی
تو به چشم من توانی دید، مرا و خود را
و به چشم خود نخواهی دید ،مرا و خود را
برای مطالعه بقیه شعر به ادامه مطلب مراجعه کنید
بحر معارف الهیه سیدی محیی الدین بن عربی روحی فداه در رساله ی شریف الانوار می فرمایند :
« . . . و فی حال التوکل یحصل لک أربع کرامات هی علامه و أدله علی حصولک فی اول درجه التوکل و هی : طی الارض و المشی علی الماء و اختراق الهواء و الأکل من الکون » .
در حال توکل چهار کرامت برای شخص متوکل حاصل می گردد که این کرامات علامت و دلیل این است که شخص حقیقتا بر اولین درجه ی توکل رسیده است . آن چهار کرامت عبارتند از :
ـ طی الارض
ـ راه رفتن بر روی آب
ـ پاره کردن هوا
ـ اکل از وجود و عالم کون
۲۶
مهر
حضرت شیخ اکبر سیدی محیی الدین بن عربی سلام الله علیه رساله ای به نام « أصناف رجال الله » تالیف فرموده اند که تصاویر نسخه ی خطی آن را ان شاء الله برای دانلود در آینده در اختیار مشتاقان عالم نور و وحدت قرار داده می شود .
در ابتدای این رساله در مورد رجال الله در این طریقت می فرمایند: « و هم فی زمانهم بمنزله الانبیاء فی زمان النبوه العامه » یعنی آن ها به منزله ی انبیاء و در درجات آنها می باشند .
سپس به تبین مطلبی مهم می پردازند که خلاصه ی آن را ذکر می شود :
« آنچه که به وجود رسول الله منقطع گردید و باب آن بسته شد ، نبوت تشریعی است . نبوت تشریعی یعنی اینکه شخصی از جانب خدا شرع و دستورات دینی بیاورد . باب چنین چیزی بسته شده و هیچ شرعی ناسخ احکام و شریعت رسول االله نمی باشد . اما رسیدن به مقام نبی ممکن است و باب آن مسدود نشده است .
سپس روایتی از پیامبر که در آن حضرت فرموده اند که هیچ نبی بعد از من نمی آید را ذکر می فرمایند و می فرمایند که مقصود این است که هیچ نبی که دین جدیدی بیاورد است . متن حدیث این است : ان الرساله و النبوه قد انقطعت فلا رسول بعدی و لا نبی بعدی .
سپس حضرت شیخ برای شاهد فرمایششان می فرمایند : اختلافی در این نیست که جناب عیسی در آخرالزمان ظهور می نمایند و همه می دانند که جناب عیسی نبی و رسول است اما این منافاتی با سخن رسول خدا که فرمود نبی بعد از من نمی آید ندارد چرا که حضرت عیسی اگر چه که بعد از پیامبر اسلام دوباره می آید ولی دین جدیدی غیر از دستورات اسلام ندارد . اگر مقصود پیامبر مطلق بود با آمدن حضرت عیسی منافات داشت » .
به گوشه هایی از متن کتاب و عین عبارات حضرت شیخ اکبر سیدی محیی الدین بن عربی روحی فداه اشاره می شود : . . . فان النبوه التی انقطعت بوجود رسول الله انما هی نبوه التشریع لا مقامها فلا شرع مناسخا لنبوته و مما یزید فی شرعه حکما آخر .
۲۶
مهر